Tại Việt Nam, các vụ cháy chung cư ở Hà Nội và các sự cố tại quán karaoke ở Bình Dương đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Theo thống kê, năm 2022, hàng trăm vụ cháy được ghi nhận, nhấn mạnh nhu cầu nâng cao nhận thức PCCC cho cộng đồng. Luật mới nhấn mạnh trách nhiệm của mọi người dân, bao gồm báo cáo nguy cơ cháy nổ và tham gia các hoạt động PCCC, như quy định tại Điều 9 của Luật 55/2024/QH15.
Hiểu về lửa và cách lan truyền
Lửa là phản ứng hóa học cần ba yếu tố: nhiệt (nguồn lửa, nhiệt độ cao), chất dễ cháy (gỗ, vải, giấy, xăng) và oxy (trong không khí). Đây được gọi là “ba giác lửa”, và việc loại bỏ một yếu tố, như cắt nguồn oxy bằng chăn hoặc dập tắt nguồn nhiệt, có thể dập lửa. Theo Fire Basic Safety Knowledge, hiểu ba giác lửa là nền tảng để phòng ngừa và ứng phó cháy.
Tại Việt Nam, lửa thường lan nhanh trong nhà do vật liệu nội thất dễ cháy và không gian kín, đặc biệt trong chung cư. Nghiên cứu từ Vietnam’s Fire Prevention and Fighting Regulations cho thấy, việc sử dụng vật liệu không chống cháy làm tăng nguy cơ lan truyền, gây thiệt hại lớn.
Biện pháp ngăn chặn
Để phòng ngừa cháy, người dân cần thực hiện các biện pháp sau:
- An toàn điện: Kiểm tra định kỳ dây dẫn, ổ cắm, tránh quá tải. Theo Fire prevention skills you need to know, các vụ cháy do điện chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt vào mùa khô.
- Xử lý chất dễ cháy: Lưu trữ xăng, dầu, hóa chất xa nguồn nhiệt và trẻ em, đảm bảo khu vực chứa thông thoáng.
- Hút thuốc an toàn: Không hút thuốc tại giường hoặc ghế sofa, luôn dập tắt tàn thuốc hoàn toàn để tránh tàn lửa gây cháy.
- Nấu nướng cẩn thận: Không để món ăn không giám sát trên bếp, giữ khu vực bếp sạch sẽ, tránh dầu mỡ bắn vào lửa.
Ngoài ra, lắp đặt máy báo khói và bình chữa cháy tại nhà là khuyến nghị quan trọng, như được nêu trong Summary of fire safety requirements in Vietnam.
Hành động trong trường hợp cháy
Trong trường hợp xảy ra cháy, người dân cần:
- Bình tĩnh: Đánh giá tình huống, không hoảng loạn.
- Gọi số khẩn cấp: Số hotline quốc gia là 114, theo quy định tại Điều 9 Luật 55/2024/QH15.
- Sơ tán an toàn: Di chuyển ra khỏi tòa nhà theo lối thoát hiểm, ưu tiên trẻ em và người già.
- Sử dụng bình chữa cháy: Nếu an toàn, dùng bình chữa cháy để dập tắt ngọn lửa nhỏ, biết cách sử dụng đúng (PASS: Pull, Aim, Squeeze, Sweep).
Lợi ích của vật liệu chống cháy
Sử dụng vật liệu chống cháy trong nhà, như vách ngăn, cửa chống cháy, giúp làm chậm lan truyền lửa, tăng thời gian sơ tán. Điều này đặc biệt quan trọng trong các công trình đông người, như chung cư, nơi nguy cơ cháy cao. Theo thông tin từ công ty Thanh Hà, các sản phẩm như tấm/vách chống cháy và cửa chống cháy đã được sử dụng trong nhiều dự án lớn, như Bệnh viện đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) và Nhà máy Hyundai Aluminum Vina (Thái Nguyên), cho thấy hiệu quả trong việc bảo vệ an toàn.
Vật liệu chống cháy không chỉ làm chậm lan truyền lửa mà còn giảm thiệt hại tài sản, như được đề cập trong Vietnam establishes technical standards for fire safety. Điều này phù hợp với xu hướng xây dựng an toàn tại Việt Nam, đặc biệt sau các vụ cháy chung cư gần đây.
Trách nhiệm pháp lý và cộng đồng
Với Luật 55/2024/QH15, mọi người dân có trách nhiệm tham gia PCCC, bao gồm báo cáo nguy cơ cháy nổ và hợp tác với cơ quan chức năng. Nghị định 50/2024/NĐ-CP nhấn mạnh việc kiểm tra định kỳ và duy trì điều kiện an toàn PCCC, đặc biệt cho các công trình đông người. Người dân cũng được khuyến khích tham gia các khóa huấn luyện PCCC do địa phương tổ chức, như nêu trong Fire Safety Training: A Comprehensive Guide.
Kết luận
Hiểu biết cơ bản về PCCC, từ cách lửa lan truyền, biện pháp ngăn chặn đến lợi ích của vật liệu chống cháy, là chìa khóa để bảo vệ gia đình và cộng đồng. Mọi người dân Việt Nam cần chủ động áp dụng các biện pháp an toàn, tuân thủ pháp luật và nâng cao nhận thức để giảm thiểu rủi ro cháy nổ.
Bảng tóm tắt các biện pháp PCCC cơ bản
| Hành động | Mô tả |
| Kiểm tra thiết bị điện | Đảm bảo không quá tải, dây dẫn không hư hỏng. |
| Lưu trữ chất dễ cháy | Giữ xa nguồn nhiệt, thông thoáng khu vực chứa. |
| Lắp đặt máy báo khói | Phát hiện sớm khói, cảnh báo kịp thời. |
| Sử dụng vật liệu chống cháy | Làm chậm lan truyền lửa, tăng thời gian sơ tán. |
| Gọi số khẩn cấp | Số 114 để báo cháy, phối hợp với lực lượng PCCC. |
Key Citations
- Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ số 55/2024/QH15
- Nghị định số 50/2024/NĐ-CP
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2021/BXD
- Fire Basic Safety Knowledge
- Vietnam’s Fire Prevention and Fighting Regulations
- Fire prevention skills you need to know
- Summary of fire safety requirements in Vietnam
- Vietnam establishes technical standards for fire safety
- Fire Safety Training: A Comprehensive Guide